Na kolejowej mapie Europy zaczyna przybywać krajów, w których kolej pasażerska opiera się całkowicie na pociągach zespolonych. Wcześniej trend ten obejmował głównie kraje wysokorozwinięte, teraz całkowita rezygnacja z tradycyjnych składów wagonowych zagląda nawet do państw byłej Jugosławii. Pociągiem zestawionym z lokomotywy i wagonów nie pojedziemy już w Macedonii Północnej, a w sąsiedniej Serbii został już tylko jeden pociąg, zestawiany z klasycznych wagonów.
Koleje serbskie Srbja Voz niemal całkowicie wycofały z użytku wagony pasażerskie, które jeszcze w ubiegłej dekadzie znajdowały zatrudnienie na znacznej części sieci kolejowej, obsługując przede wszystkim połączenia międzynarodowe.
Rezygnacja z wagonów na rzecz EZT i SZTRezygnacja z wagonów na rzecz elektrycznych lub spalinowych zespołów trakcyjnych była możliwa dzięki dużym inwestycjom taborowym, jakie Srbja Voz poczyniły w ostatnich latach. Nie bez znaczenia było też ograniczanie oferty na większości trasach oraz zamknięcie wielu linii o charakterze lokalnym.
Proces eliminacji lokomotyw i wagonów z ruchu osobowego przypieczętowała niemal całkowita likwidacja pociągów międzynarodowych. W aktualnym rozkładzie jazdy 2024/2025 w Serbii kursuje już tylko jeden całoroczny pociąg międzynarodowy do Czarnogóry, nie licząc przygranicznych połączeń wagonami motorowymi z Suboticy do Szegedu.
Rosyjskie i szwedzkie pociągi na liniach „bez druta”
Na niezelektryfikowanych liniach w Serbii można spotkać tylko dwa typy pojazdów spalinowych: nowsze produkcji rosyjskiej i starsze sprowadzone ze Szwecji. Pojazdy rosyjskie to dwuczłonowe wagony motorowe serii 711, wyprodukowane w latach 2011 – 2016 przez Metrowagonmasz, spółkę należącą do grupy Transmaszholding. Tego typu pojazdy jeżdżą po całej Serbii, a od niedawna rosyjskie pociągi kierowane są również do obsługi reaktywowanej międzynarodowej trasy z Suboticy przez Röszke do węgierskiego Segedynu. Węgrzy mają już doświadczenie w eksploatacji rosyjskich pociągów spalinowych. Od 2002 roku na wybranych liniach „bez druta” użytkowane są z powodzeniem podobne SZT, wyprodukowane również przez Metrowagonmash.
We wschodniej części kraju można spotkać starsze pojazdy pochodzące ze Szwecji. Są to ponad 40-letnie jednoczłonowe wagony motorowe serii 710, sprowadzone kilkanaście lat temu jako używany tabor ze Skandynawii. Motoraki obsługują lokalne linie: Zaječar – Majdanpek i Zaječar – Prahovo Pristanište.
Radzieckie jednostki w cieniu Flirtów i Kissów
Podstawowym typem taboru używanym na liniach zelektryfikowanych przy obsłudze pociągów regionalnych i dalekobieżnych są szwajcarskie jednostki elektryczne z rodziny Flirt, wyprodukowane przez koncern Stadler. Srbja Voz posiada Flirty trzeciej generacji w liczbie 39 sztuk. W 2013 r. zakupiono pierwszą partię 18 pojazdów, 8 lat później zawarto kontrakt na kolejnych 21 jednostek, który
jest realizowany od 2022 r. w Polsce, w siedleckiej fabryce Stadlera.
Na trasach podmiejskich w obrębie stolicy na torach można jeszcze spotkać relikty pamiętające czasy wielkiej Jugosławii. Chodzi o radzieckie jednostki elektryczne RVR, jakie do Jugosławii dostarczano na przełomie lat 70 i 80 ubiegłego wieku. W Serbii ostatnie egzemplarze tego typu pojazdów są w tragicznym stanie technicznym, a ich los jest już praktycznie przesądzony. W perspektywie 2-3 lat zostaną zastąpione przez nowe pociągi produkcji chińskiej. Koleje Serbskie zamówiły 9 jednostek dedykowanych do obsługi linii lokalnych wokół Belgradu
u chińskiego producenta taboru kolejowego CRRC.
Pasażerowie najszybszych pociągów kategorii InterCity, kursujących między Belgradem a Nowym Sadem podróżują
dwupokładowymi jednostkami Stadler KISS. Piętrusy oferują najwyższy komfort i osiągają prędkość 200 km/h.
Ostatni skład wagonowy
Międzynarodowy pociąg Lovćen relacji Zemun (Belgrad) – Bar to ostatni klasyczny skład wagonowy, jakim można podróżować w Serbii. Jest to także ostatni pociąg nocny i ostatni mający w zestawieniu wagony inne niż z miejscami do siedzenia. Pociąg kursuje codziennie, zapewniając dogodne połączenie Belgradu ze stolicą Czarnogóry, Podgoricą, i leżącym nad Morzem Adriatyckim Barem. Skład prowadzi wagony z miejscami do siedzenia, kuszetki, wagony sypialne oraz platformy do przewozu samochodów.
Reaktywacja zawieszonych przed kilkoma laty pociągów międzynarodowych do Chorwacji, Bułgarii, Macedonii i na Węgry mogłaby się przyczynić do powrotu części składów wagonowych. Na razie Serbia realizuje największe w historii modernizacje głównych korytarzy transportowych, co ogranicza lub uniemożliwia powrót pociągów międzynarodowych w wielu relacjach.
Zapisz
się do newslettera:
